การอบรม ACLS กับความปลอดภัยในโรงพยาบาล: ยกระดับมาตรฐานการดูแลผู้ป่วย
ACLS คืออะไร?
ACLS (Advanced Cardiovascular Life Support) คือหลักสูตรการช่วยชีวิตขั้นสูงที่เน้นการดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจและระบบไหลเวียนโลหิตล้มเหลว เช่น หัวใจหยุดเต้น (Cardiac arrest), หัวใจเต้นผิดจังหวะ (Arrhythmia) หรือ หัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน (Acute heart failure) แตกต่างจาก BLS (Basic Life Support) ที่เน้นการกดหน้าอกและการช่วยหายใจขั้นพื้นฐาน โดยหลักสูตร ACLS ครอบคลุมถึงการใช้เครื่องมือขั้นสูง เช่น เครื่องช็อกไฟฟ้า (Defibrillator), การให้ยาฉุกเฉิน (Epinephrine, Amiodarone), และการจัดการทางเดินหายใจ (Advanced airway management) ดังนั้น ACLS จึงถือเป็นทักษะที่จำเป็นสำหรับบุคลากรทางการแพทย์ทุกคน โดยเฉพาะบุคลากรที่ต้องปฏิบัติงานใน ICU, CCU หรือห้องฉุกเฉิน
ความสำคัญของการอบรม ACLS
- เพิ่มความปลอดภัยของผู้ป่วย
การอบรม ACLS ช่วยให้บุคลากรตัดสินใจได้ถูกต้องและรวดเร็วในภาวะฉุกเฉิน ลดโอกาสผิดพลาด และเพิ่มอัตราการรอดชีวิตของผู้ป่วย
- เป็นไปตามมาตรฐานสากลของโรงพยาบาล
โรงพยาบาลที่มีทีมกู้ชีพผ่านการอบรม ACLS ตามมาตรฐานของ American Heart Association (AHA) มักได้รับการยอมรับว่ามีมาตรฐานการดูแลผู้ป่วยที่ปลอดภัยและน่าเชื่อถือมากกว่า
- เสริมความมั่นใจในการทำงานเป็นทีม
การกู้ชีพในสถานการณ์จริงต้องอาศัยการทำงานร่วมกัน การอบรม ACLS จะมีการจำลองเหตุการณ์ (Simulation) ทำให้บุคลากรเข้าใจบทบาทหน้าที่และสามารถสื่อสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เนื้อหาที่เรียนในการอบรม ACLS
- การทบทวน CPR และ BLS
- การใช้ Defibrillator และ AED
- การให้ยาฉุกเฉิน (Epinephrine, Amiodarone, Atropine)
- การจัดการทางเดินหายใจ เช่น intubation, bag mask ventilation
- การประเมินจังหวะหัวใจจาก ECG
- การจัดการทีมกู้ชีพ (Team dynamics)
ACLS กับความปลอดภัยในโรงพยาบาล
เพิ่มอัตราการรอดชีวิต
งานวิจัยในวารสาร Resuscitation ระบุว่า การมีบุคลากรที่ผ่านการอบรม ACLS สามารถเพิ่มอัตราการรอดชีวิตจาก ภาวะหัวใจหยุดเต้นในโรงพยาบาล (In-hospital cardiac arrest) ได้อย่างมีนัยสำคัญ (Advanced cardiac life support training improves long-term survival, 2006)
ลดข้อผิดพลาดในการกู้ชีพ
การปฏิบัติตาม ACLS Protocol อย่างเคร่งครัด ช่วยลดความผิดพลาดในการให้ยา การใช้เครื่องมือ และการสื่อสารในทีม ซึ่งงานวิจัยพบว่า สามารถเพิ่ม ROSC (Return of Spontaneous Circulation) จาก 18.3% เป็น 28.3% และเพิ่มการรอดชีวิตจนออกจากโรงพยาบาลจาก 23.1% เป็น 69.1% (Advanced Medical Certification, 2021)
สอดคล้องกับแนวคิด Chain of Survival
ACLS ถือเป็นหนึ่งในห่วงโซ่ “Chain of Survival” ที่องค์การอนามัยโลกและ AHA ยืนยันว่ามีความสำคัญต่อการเพิ่มโอกาสรอดชีวิตของผู้ป่วย
ใครควรอบรม ACLS?
- แพทย์ที่ดูแลผู้ป่วยวิกฤต หรือมีโอกาสให้การรักษาผู้ป่วยภาวะหัวใจหยุดเต้น
- พยาบาล ICU, CCU, ER หรือส่วนที่เกี่ยวข้องตามนโยบายของโรงพยาบาล
- บุคลากรสาธารณสุขที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการกู้ชีพ
ระยะเวลาและรูปแบบการอบรม ACLS
- ระยะเวลาอบรม: 2 วัน (ประมาณ 14–16 ชั่วโมง)
- รูปแบบการเรียน:
- ภาคทฤษฎี (Lecture, Case discussion)
- ภาคปฏิบัติ (CPR station, Defibrillator practice, Mega code)
- การสอบ:
- สอบข้อเขียน
- สอบภาคปฏิบัติแบบ Team-based Simulation
ประโยชน์ของการอบรม ACLS ต่อโรงพยาบาล
- เพิ่มมาตรฐานความปลอดภัยของผู้ป่วย
- สร้างความมั่นใจให้กับครอบครัวผู้ป่วย
- ลดอัตราความเสี่ยงด้านกฎหมายจากเหตุการณ์ฉุกเฉิน
- ช่วยยกระดับคุณภาพโรงพยาบาลในการประเมินรับรองมาตรฐาน (HA/JCIA)
คำถามพบบ่อย (FAQ)
Q: ACLS ต่างจาก BLS อย่างไร?
A: BLS คือการช่วยชีวิตพื้นฐาน (กดหน้าอก + ช่วยหายใจ) ส่วน ACLS เป็นการช่วยชีวิตขั้นสูง ใช้ยาฉุกเฉิน เครื่องช็อกไฟฟ้า และมีการตีความคลื่นหัวใจ
Q: ใครสามารถเข้าอบรม ACLS ได้บ้าง?
A: แพทย์ พยาบาล และบุคลากรการแพทย์ที่ทำงานใน ICU หรือห้องฉุกเฉิน หรือตามที่โรงพยาบาลกำหนด
Q: ใบประกาศนียบัตร ACLS มีอายุการใช้งานกี่ปี?
A: โดยทั่วไปมีอายุ 2 ปี และต้องต่ออายุ (Renewal course)
Q: ACLS อบรมที่ไหนดี?
A: ควรเลือกอบรมจากศูนย์ที่ได้รับการรับรองจาก American Heart Association (AHA)
สรุป
การอบรม ACLS ไม่เพียงแต่เป็นทักษะที่ช่วยชีวิต แต่ยังเป็น มาตรฐานความปลอดภัยที่ทุกโรงพยาบาลควรมี บุคลากรที่ผ่านการอบรมจะสามารถจัดการกับสถานการณ์ฉุกเฉินได้อย่างมั่นใจ ลดข้อผิดพลาด และเพิ่มโอกาสรอดชีวิตของผู้ป่วยอย่างมีนัยสำคัญ
อ้างอิง
Advanced Medical Certification. (2021). Study shows adherence to ACLS protocols improves outcomes. Advanced Medical Certification. Retrieved August 25, 2025,
Patocka, C., Lockey, A., Lauridsen, K. G., & Greif, R. (2023). Impact of accredited advanced life support course participation on in-hospital cardiac arrest patient outcomes: A systematic review. Resuscitation plus, 14, 100389.
Moretti, M. A., Cesar, L. A., Nusbacher, A., Kern, K. B., Timerman, S., & Ramires, J. A. (2007). Advanced cardiac life support training improves long-term survival from in-hospital cardiac arrest. Resuscitation, 72(3), 458–465.
